
اگر برای باردار شدن مشکل دارید یا مشکلات بارداری مانند سقطهای متعدد داشتهاید، ممکن است پزشک برای شما هیستروسالپنگوگرافی یا همان عکس رنگی رحم را تجویز کند . هیستروسالپنگوگرافی میتواند علت ناباروری را تشخیص دهد. ناباروری ممکن است به دلیل ناهنجاریهای ساختاری در رحم باشد و این ناهنجاریها ممکن است مادرزادی (ژنتیکی) یا اکتسابی باشند.
عکس رنگی رحم یک آزمایش رنگی است که از طریق اشعه ایکس انجام میشود تا پزشک به راحتی بتواند رحم و لولههای فالوپ (بخشی از اندام زنانه هستند که پس از آزاد شدن تخمکها از تخمدان آن را به رحم منتقل میکنند) را مشاهده کرده و مشکلات باروری را تشخیص دهد. از این طریق میتوان انسداد لولههای فالوپ را به صورت دقیق مشخص نمود. اگر به دلایل مختلف از مشکلات قاعدگی گرفته تا ناباروری به پزشک مراجعه کردهاید ممکن است این نوع تصویر برداری رحمی برای شما تجویز شود. برای آسانتر شدن مراحل عکسبرداری فرد تحت بیهوشی قرار میگیرد. شنیدن نام بیهوشی ممکن است برای برخی افراد با اضطراب و نگرانی همراه باشد.
اگر شما از قبل در مورد تیم پزشکی خود تحقیقات لازم را به عمل آورده باشید و از تخصص و مهارت پزشک و متخصص بیهوشی ایشان مطمئن باشید جای هیچ گونه نگرانی نیست. متخصص بیهوشی مانند دکتر سید ابوالفضل مقدس زاده که از دانش و تجربه بالا برخوردار باشد به شما کمک میکند تا به بهترین شکل و بدون هرگونه عارضه جانبی بتوانید هیستروسالپنگوگرافی را انجام دهید.
در اینجا چگونگی انجام عکس رنگی رحم به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفته، مزایا عوارض، مراقبتهای بعد تصویربرداری و همه آنچه که شما باید در این مورد بدانید را در مقاله زیر آوردهایم. پس اگر به دنبال اطلاعات کافی و جامع در این زمینه هستید به خواندن ادامه دهید.
فهرست محتوا
پزشک برای تشخیص علت ناباروری مانند ناهنجاریهای ساختاری رحم، انسداد لولههای فالوپ، بافت اسکار در رحم، فیبروئید رحم و تومورهای رحم یا پولیپ درخواست عکس رنگی از رحم را خواهد کرد. همچنین اگر لولههای فالوپ را جراحی کرده باشید یا آنها را بسته باشید، برای بررسی میزان موفقیت عمل این آزمایش تجویز میشود. عکس رنگی رحم در واقع یک نوع تصویربرداری آزمایشگاهی با اشعه ایکس و ماده حاجب است که به وسیله آن شکل داخلی رحم و وضعیت لولههای فالوپ مورد بررسی قرار میگیرند.
برای انجام این آزمایش ممکن است از بیهوشی عمومی یا مسکنهای ضد درد استفاده شود این به تشخیص پزشک و وضعیت بیمار بستگی دارد.
این آزمایش مستلزم آن است که مانند معاینه لگن، لباس مخصوص بپوشید، به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کرده و پاهایتان را باز کنید.
سپس یک لوله نازک به نام اسپکولوم از واژن و دهانه رحم عبور داده میشود تا مادهای به نام ماده مایع حاوی ید به داخل رحم تزریق شود. استفاده از ماده حاجب باعث میشود تا تصاویر شفاف و دقیقی از رحم و لولههای آن ثبت شود. در واقع ماده حاجب مادهای است که به وضوح بیشتر برخی از اندامها یا بافتهای اطراف ناحیه مورد نظر برای عکسبرداری کمک میکند. این ماده اندامها را رنگ نمیکند و از طریق ادرار از بدن خارج میشود. مهم است که در صورت بروز واکنش آلرژیک به باریم یا رنگ کنتراست به پزشک خود اطلاع دهید.اگر لولههای فالوپ انسداد نداشته باشند رنگ ماده حاجب به تدریج آنها را پر میکند و پس از آن به داخل حفره لگنی ریخته میشود.
ممکن است چندین بار از شما خواسته شود که موقعیت خود را تغییر دهید تا رادیولوژیست بتواند زوایای مختلف از بخشهای داخلی رحم ثبت کند.
مدت زمان انجام هیستروسالپنگوگرافی متفاوت است، اما به طور متوسط حدود 45 دقیقه طول خواهد کشید.
برخی از زنان این آزمایش را دردناک میدانند، به خصوص هنگامی که رنگ در لولههای فالوپ حرکت میکند، ممکن است کمی درد و گرفتگی احساس شود. بنابراین پزشک یک داروی مسکن قوی تجویز کرده یا یک داروی مسکن بدون نسخه را پیشنهاد میدهد. البته اگر نیاز به بیهوشی نباشد. این دارو باید حدود یک ساعت قبل از عمل مصرف شود. اگر در مورد گرفتن عکس رنگی رحم دچار اضطراب هستید، ممکن است پزشک یک آرام بخش نیز برای کمک به شما تجویز کند. همچنین ممکن است یک آنتی بیوتیک قبل یا بعد از آزمایش برای کمک به جلوگیری از عفونت تجویز شود.
این آزمایش چند روز تا یک هفته پس از قاعدگی شما برنامه ریزی میشود. در این صورت از عدم بارداری شما اطمینان حاصل خواهد شد. همچنین انجام عکسبرداری در این بازه زمانی به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک میکند. مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید که آیا باردار هستید یا خیر، زیرا این آزمایش میتواند برای جنین خطرناک باشد. همچنین در صورت ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID) یا خونریزی غیر قابل توضیح واژن، نباید این آزمایش را انجام دهید.اگر هرگونه حساسیتی نسبت به ماده حاجب دارید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
شرایط عکس رنگی رحم با بیهوشی
تقریبا همه افراد میتوانند برای عکس برداری از رحم با بیهوشی اقدام کنند، مگر اینکه شرایط سلامتی خاصی داشته باشند. افرادی که از سلامت کامل برخوردار بوده و هیچگونه بیماری مزمن مانند آسم، فشار خون بالا و مشکلات قلبی نداشته باشند، بهترین کاندیدا برای انجام هیستروسالپنگوگرافی با بیهوشی هستند.
این آزمایش باید بین 7 تا 10 روز پس از شروع آخرین قاعدگی انجام شود.
بسته به توصیههای پزشک ممکن است قبل از آزمایش یک دوره آنتی بیوتیک تجویز شود.
توصیه میشود برای کاهش ناراحتی احتمالی چند ساعت قبل از آزمایش ایبوپروفن مصرف کنید.
اگر داروی آرامبخش مصرف می کنید از قبل پزشک خود را مطلع کنید.
15 دقیقه قبل از زمان مقرر امتحان در محل حضور داشته باشید.
قبل از عمل از شما خواسته میشود که لباس بیمارستان را بپوشید.
فلز میتواند با دستگاه اشعه ایکس تداخل ایجاد کند. قبل از عمل از شما خواسته میشود که فلزات روی بدن خود مانند انگشتر، گردنبند و سایر جواهرات را خارج کنید. مکانی برای نگهداری وسایل شما وجود خواهد داشت، اما بهتر است جواهرات خود را در خانه بگذارید.
چند روز قبل از عکس رنگی رحم نباید رابطه داشت؟
این یکی از سوالات پرتکراری است که بیماران میخواهند درباره آن بدانند. توصیه میشود
یک یا دو روز قبل از معاینه، از رابطه جنسی خودداری کنید، استفاده از کرمها یا سایر داروهای واژینال را متوقف کنید و از دوش گرفتن خودداری نمایید.
درد هنگام انجام به مسائل مختلفی بستگی دارد برخی افراد آستانه دردناکی بیشتری دارند و این به دلیل ویژگیهای جسمی، فیزیکی بدن آنهاست. حتی ویژگیهای شخصیتی و بیماریهای روحی و روانی نیز میتوانند در این زمینه تاثیرگذار باشند. از همین رو افراد نسبت به درد واکنشهای مختلفی نشان میدهند.
افرادی که به دلیل تنگی لگن، واژینیسموس یا هر مشکل زنانه دیگری نمیتوانند عکس رنگی رحم بگیرند بهتر است با انجام بیهوشی برای عکسبرداری اقدام نمایند. برای کاهش درد مسکنهای مانند ایبوپروفن یا مفنامیک اسید به بیمار داده خواهند شد. بعد از عکسبرداری انقباضات عضلانی ممکن است ۵ دقیقه تا چند ساعت طول بکشند به همین دلیل برای کاهش این گرفتگی و انقباضات بهتر از داروهای مسکن تجویزی پزشک را مصرف نمایید.
با استفاده از این تست میتوان شکل رحم را به صورت کامل ارزیابی کرد و انسداد یا باز بودن لولههای فالوپ را مورد بررسی قرار داد. در نهایت هیستروسالپنگوگرافی باعث میشود تا علت سقطهای مکرر و سایر مشکلات ناباروری با دقت بالایی تشخیص داده شود.
ممکن است پس از عکسبرداری متوجه ترشحات چسبنده واژن شوید این علائم جای نگرانی ندارند و در نهایت برطرف خواهند شد. گرفتگی عضلات از رایجترین عوارض جانبی عکس رنگی رحم است. برای ضبط تصاویر اشعه ایکس میزان تابش توسط پزشک کاملاً کنترل میشود تا خطری بیمار را تهدید نکند با این وجود ممکن است عوارض نادری مانند عفونت، صدمه به رحم و واکنش آلرژیک به محلول رنگ رخ دهد. گاهی سرگیجه، ناراحتی معده و حالت تهوع نیز به صورت موقت اتفاق خواهند افتاد. در زمانی که علائمی مانند تب، لرز، عفونت، خونریزی شدید واژن، ترشحات بدبو از واژن را مشاهده کردید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
علت درد شدید عکس رنگی رحم
این ممکن است به دلیل اتساع رحم پس از تزریق ماده حاجب باشد. فشار و دردناکی داخل حفره رحم به حجم ماده حاجب تزریق شده و باز بودن لولهها بستگی دارد.
درد زیر شکم، حساسیت دهانه رحم، ترشحات بدبوی واژن، تودههای آدنکس، تب و لرز از مهمترین علائم عفونت بعد از هیستروسالپنگوگرافی میباشند. در برخی موارد ممکن است خونریزی خفیف نیز از واژن مشاهده شود.
علت خونریزی بعد از عکس رنگی رحم
برخی افراد ممکن است ۱ تا 2 روز پس از انجام تصویربرداری رحمی خونریزی خفیف داشته باشند. این به دلیل فشار و التهابی است که به رحم هنگام عکسبرداری وارد میشود. در افرادی که قبلاً سقط جنین داشتهاند، خونریزی بیشتر مشاهده شود. البته جای نگرانی نیست خونریزیها موقت بوده و پس از چند روز قطع خواهند شد.
شما بعد از انجام آزمایش در صورت نداشتن هیچگونه علائم آزاردهندهای میتوانید به خانه رفته و فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرید. بعد از آن نکات مراقبتی زیر را رعایت نمایید:
بعد از عمل سعی کنید برای کاهش گرفتگی یا ناراحتیها کل روز را استراحت نمایید.
برای کمک به تسکین درد از مسکنهای تجویز شده پزشک استفاده کنید.
مطابق دستورالعمل آنتی بیوتیک مصرف نمایید تا از عفونت احتمالی در امان باشید.
از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنید.
بعد از قطع خونریزی واژینال میتوانید حمام کنید.
در صورت تب یا خونریزی شدید با پزشک تماس بگیرید.
بعد از عکس رنگی رحم چی بخوریم؟
شما بعد از گرفتن عکس میتوانید مانند قبل از برنامه غذایی خود پیروی نمایید فقط مواد غذایی تند و ادویهدار را مصرف نکنید، زیرا این مواد میتوانند التهاب ایجاد شده در اثر عکسبرداری را تشدید نمایند. مایعات زیاد مصرف نمایید مایعات میتواند علاوه بر پاک سازی بدن از ماده حاجب با بهبود جریان خون به کاهش درد و تورم کمک نمایند.
حداقل به مدت ۲ یا ۳ روز از انجام رابطه جنسی خودداری نمایید زیرا این آزمایش در نزدیکترین زمان به پنجره باروری انجام میشود، بنابراین احتمال خطر عفونت زیاد خواهد بود. به همین دلیل بهتر است رابطه جنسی با تاخیر انجام شود.
هزینه هیستروسالپنگوگرافی بر اساس هزینه داروها و نوع بیمه متغیر است، بنابراین نمیتوان یک نرخ ثابت را برای آن مشخص نمود. در کل هزینه عکسها بر اساس تعرفهای است که وزارت بهداشت مشخص نموده است. هزینه انجام عکس رنگی از رحم با بیهوشی بیشتر خواهد بود. برای اطلاع از قیمت دقیق این آزمایش شما باید به کلینیک یا درمانگاه مورد نظر مراجعه کرده و در مورد هزینهها پرس و جو نمایید.
شما برای گرفتن عکس رنگی رحم میتوانید به یکی از مراکز درمانی معتبر مانند درمانگاه فرجاد در شهر قم مراجعه نمایید. در این درمانگاه با استفاده از پیشرفتهترین وسایل روز دنیا و در کنار بهترین متخصصان شما میتوانید عکس رنگی رحم را با وضوح، دقت بالا و حداقل عوارض جانبی انجام دهید. سالها تجربه و استفاده از آخرین متدهای علمی باعث شده تا بیماران بتوانند رضایت و نتایج عالی از هیستروسالپنگوگرافی داشته باشند. برای رفاه حال بیماران پذیرش به صورت تلفنی انجام میشود. شما با مراجعه به سایت این درمانگاه میتوانید در مورد چگونگی پذیرش و ارتباط با این مجموعه بیشتر بدانید.